خاورمیانه

خاورمیانه (به انگلیسی: Middle East) منطقه‌ای استراتژیک از نظر جغرافیایی و انرژی است، به‌طوری‌که ۵۶٫۶ درصد از نفت کره زمین در این منطقه وجود دارد. این ناحیه گروه‌های فرهنگی و نژادی گوناگونی مانند ایرانیان، آشوری‌ها، آذربایجانی‌ها، ترک‌های آناتولی، کردها، اسرائیلی‌ها، عرب‌ها و بربر‌ها را در خود جای داده‌است.

خاورمیانه یا Middle East یکی از مهم‌ترین مناطق ژئوپلیتیکی جهان است که بر اساس آمار‌های رسمی چیزی حدود ۵۶ درصد از نفت کره زمین را در خود جای داده است. در این منطقه از جهان گروه‌های فرهنگی و زبانی فراوانی مثل فارس ها، عرب ها، آذری ها، ترک‌های آناتولی، یهودیان و… زندگی می‌کنند.

در خاورمیانه ادیانی، چون اسلام، مسیحیت، یهودی، زرتشتی و… رواج دارد و مسلمانان این منطقه نیز به مذهب هایی، چون تشیع و تسنن تشرف دارند. در این منطقه از جهان که ایران نیز در آن قرار دارد، شهروندان به زبان هایی، چون فارسی، ترکی آذربایجانی، کردی، لری، بلوچی، آشوری، ترکی استانبولی، عربی و عبری سخن می‌گویند.

به لحاظ جغرافیایی خاورمیانه بخشی از شمال آفریقا و جنوب غرب آسیا را شامل می‌شود و در این منطقه به غیر از ایران، کشورهایی، چون عراق، سوریه، لبنان، فلسطین اشغالی، اردن، کویت، عربستان سعودی، قطر، امارات متحده عربی، عمان، یمن، بحرین از جنوب غرب آسیا و کشورهایی، چون مصر، لیبی و تونس از شمال آفریقا حضور قرار دارند؛ کشور‌هایی که برخی متخصصان افغانستان را در این چارچوب تعریف می‌کنند.

فلسفه نامگذاری خاورمیانه به دوران استعمار باز می‌گردد که در آن دوران کشور‌های اروپایی این منطقه را در مقایسه با شرق دور شرق میانه یا خاورمیانه نام گذاشتند؛ واژه‌ای که از سوی بسیاری از متخصصان ایرانی به چالش کشیده شده است و در سال‌های اخیر در ایران به جای این واژه از عبارت جنوب غرب آسیا و شمال آفریقا نام گذاری می‌شود.

ناامنی

خاورمیانه که در دل خود خلیج بزرگ فارس، دریا‌های بزرگی، چون عمان، مدیترانه، عرب، سرخ و تنگه هایی، چون هرمز، باب المندب، جبل الطارق و.. جای داده است، در دهه‌های گذشته درگیر تنش‌های سیاسی و جنگ‌های فراوانی بوده است که میلیون‌ها انسان را در این منطقه آواره کرده و یا به کام مرگ کشانده است؛ جنگ‌هایی مثل جنگ ایران و عراق، خلیج فارس، یمن و… که برخی از آن‌ها مثل جنگ یمن همچنان ادامه دارد.

خاورمیانه از مناطقی است که به دلیل برخورداری از ذخایر عظیم نفت، یک منبع انرژی برای جهان به‌شمار می‌رود. عربستان، ایران، عراق، کویت، امارات متحده عربی از کشور‌هایی هستند که دارای بزرگترین منابع نفت در جهان هستند. این منطقه ژئوپلیتیکی همچنین دارای ذخایر عظیم گاز طبیعی است و ایران و قطر به ترتیب اولین و دومین ذخایر گاز طبیعی در جهان را دارند. اقتصاد کشور‌های نفت خیز خاورمیانه بیشتر تک محصولی و به صادرات نفت وابسته است و کمتر از منابع نفت در بخش صنعتی این کشور‌ها استفاده می‌شود.