تاریخچه خودروسازی در ایران به سال ۱۹۰۰ میلادی بازمیگردد. اولین خودرویی که وارد کشور شد خودروهایی بودند که در دوره قاجار، توسط مظفرالدین شاه قاجار و در سفر بازگشت او از اروپا خریداری شد. این خودروها که به نقل از جعفر شهری، نویسنده و پژوهنده تاریخ ایران، از کمپانی رنو بودند، در ابتدای ورود کالسکه آتشی یا همان کالسکه دودی نام گرفتند.
بعدها خودروهایی همچون فورد کروکی کلاچی با لاستیک توپر، ماشین لاری که شبیه وانت امروزی بود وارد ایران شدند.
واردات خودرو به ایران با افزایش شهرنشینی در سال ۱۹۲۰، افزایش پیدا کرد. واردات خودرو به ایران بیشتر از آمریکا و انگلیس بود. پیش از شکل گیری ایران خودرو و سایپا، ابتدا در سال ۱۳۳۸ کارخانه خودروسازی جیپ در جاده کرج تاسیس شد. به دنبال آن ایران خودرو در سال ۱۳۴۱ و شرکت تولید خودروی سیتروئن در سال ۱۳۴۴ شروع به کار کردند.
اولین خودروی ساخته شده در ایران پیکان بود که تحت لیسانس تالبوت انگلستان در سال ۱۳۴۶ وارد بازار شد.
برخی از شرکتهای خودروسازی ایران از گذشته تا به امروز
۱- شرکت ایرانناسیونال، بزرگ ترین کارخانه اتومبیل سازی در ایران
شرکت ایرانخودرو، که بزرگ ترین کارخانه اتومبیل سازی در ایران است، در سال ۱۳۴۱ با سرمایه ۱۰۰ میلیون ریال به ثبت رسید. تولید اولیه شرکت، اتوبوس های معروف به الپی بود که شاسی آن از آلمان وارد می شد و با نصب اتاق بر روی آن مونتاژ می شد. در سال ۱۳۴۵ قراردادی با شرکت روتس انگلیس به منظور تولید پیکان، منعقد شد که یک سال بعد در ۲۴ اردیبهشت ۱۳۴۶ کارخانه خودروسازی به نام ایران ناسیونال با سرمایه حدود ۴۰۰ میلیون ریال تاسیس شد و شامل زمین، اعتبار بانکی، ماشین آلات نو و کهنه بود که قادر به مونتاژ روزانه ۱۰ دستگاه سواری و ۷ دستگاه اتوبوس و کامیون بود.
از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۷ پیکان در مدل های مختلف کار، لوکس، جوانان، استیشن و وانت و همچنین اتوبوس ها در مدلهای اتوبوس ۳۰۲ شهری، بیابانی و سوپرلوکس و مینی بوس و آمبولانس تولید می شد. پیکان اولین خودروی مونتاژی پرتیراژ کشور بود که تولید آن پس از حدود چهل سال در سال ۱۳۸۴ متوقف شد. پس از آن با خانه نشینی پیکان بود که پراید توانست با توجه به قیمت پایین آن به جایگزین مناسب پیکان برای قشر اصلی مصرفکنندگان ایرانی تبدیل شود.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی نام شرکت ایران ناسیونال به شرکت ایران خودرو تغییر یافت. بدنبال تعطیلی کارخانه تالبوت انگلستان شرکت ایران خودرو اقدام به خرید ماشین آلات خط تولید آن کرد و از آن به بعد اکثر قطعات خودرو پیکان در ایران تولید شد.
سایر شرکت های بزرگ و کارخانجات تولیدی اتومبیل سازی در ایران به شرح زیر می باشد:
۲- شرکت سهامی عام صنعتی و تولیدی مرتب
۳- شرکت تولیدی و صنعتی ایران کاوه یا سایپا
۴- شرکت پارس خودروی ایران
۵- شرکت شهاب خودرو یا لیلاند موتور سابق
۶- گروه صنعتی خاور
۷- گروه خودرو سازی بهمن
