منابع آگاه به خبرگزاری سی‌ان‌ان گفتند که انتظار می‌رود تهران و واشنگتن در دور بعدی گفت‌وگوها، توافقی کلی را نهایی کنند. این منابع همچنین ادعا کردند که آمریکا احتمالاً در برنامه هسته‌ای ایران سرمایه‌گذاری خواهد کرد.
به گزارش جبهه ۲۴ رئیس‌جمهور آمریکا دونالد ترامپ روز چهارشنبه اعلام کرد که دولت او به دستیابی به راه‌حلی در خصوص توافق هسته‌ای با ایران بسیار نزدیک شده و او شخصاً به بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، هشدار داده که در این مذاکرات اخلال ایجاد نکند.
ترامپ به خبرنگاران گفت که او هفته گذشته به متحد نزدیک خود هشدار داده که هر اقدامی برای بر هم زدن مذاکرات، «بی‌مورد و نامناسب» خواهد بود.
منابع آگاه از این مذاکرات نیز خوش‌بینی ترامپ را تأیید کرده و به شبکه سی‌ان‌ان گفته‌اند که دو طرف در آستانه دستیابی به توافقی کلی هستند که احتمالاً در دیدار بعدی آمریکا و ایران – که به احتمال زیاد در خاورمیانه برگزار خواهد شد – نهایی خواهد شد.
اما نگرانی‌ها درباره خرابکاری اسرائیل در این روند بسیار بالاست. زمانی که از ترامپ درباره گزارش‌هایی مبنی بر هشدارش به نتانیاهو در تماس تلفنی هفته گذشته پرسیده شد، گفت: «خب! دوست دارم صادق باشم. بله، هشدار دادم.» او اضافه کرد: «این یک هشدار نبود – فقط گفتم فکر نمی‌کنم این کار مناسب باشد.»
ترامپ گفت که تیم او در حال انجام «مذاکرات بسیار خوبی» با ایران است. این گفت‌وگوها طی چند هفته اخیر، به رهبری استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا به خاورمیانه و با میانجی‌گری عمان انجام شده است.
او گفت: در حال حاضر فکر می‌کنم آنها مایل به توافق هستند. و اگر بتوانیم توافق کنیم، جان‌های زیادی را نجات می‌دهم.
اعتراف صریح ترامپ درباره تماسش با نتانیاهو پس از آن صورت می‌گیرد که سی‌ان‌ان هفته گذشته گزارش داد ایالات متحده آمریکا اطلاعات جدیدی به دست آورده که نشان می‌دهد اسرائیل در حال آماده‌سازی برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران است. نتانیاهو همواره مخالف سرسخت هرگونه توافق با تهران بوده و پیش‌تر از تصمیم ترامپ برای خروج از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ که در زمان رئیس‌جمهور باراک اوباما امضا شد، استقبال کرده بود.
اهمیت این مسئله بسیار بالاست – حمله اسرائیل می‌تواند پیشرفت‌های حاصل شده از سوی آمریکا را نابود کند، خطر بروز درگیری گسترده‌تر منطقه‌ای را افزایش دهد و شانس ترامپ برای دستیابی به موفقیت بزرگ در سیاست خارجی را از بین ببرد—آن هم در حالی که تلاش‌ها برای برقراری آتش‌بس در جنگ‌های اوکراین و غزه به بن‌بست خورده است.
اظهارات ترامپ پس از آن بیان شد که سخنگوی وزارت امور خارجه ایران روز دوشنبه در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان از آمادگی برای سازش و مصالحه خبر داد و گفت «راه‌های زیادی» برای دستیابی به توافق درباره آینده برنامه هسته‌ای ایران وجود دارد.
با این حال، مسئله اصلی کماکان بر سر غنی‌سازی اورانیوم در ایران است. ترامپ نیز اذعان کرد که تهران «هنوز باید با مراحل نهایی سند توافق موافقت کند.»
پنجمین دور مذاکرات که روز جمعه در رم برگزار شد، به‌طور جدی‌تری به مسئله غنی‌سازی پرداخت.
یکی از مقامات دولت ترامپ پس از این مذاکرات گفت: همه احساس خوبی دارند. درک بسیار بهتری از مواضع یکدیگر داریم.
دولت ترامپ خواستار توقف کامل غنی‌سازی اورانیوم از سوی ایران شده است – موضوعی که ویتکاف آن را «مقدمه‌ای برای تسلیحاتی شدن» خوانده و به عنوان خط قرمز مذاکرات مطرح کرده است. ایران در سال‌های اخیر برنامه هسته‌ای خود را پیشرفته‌تر کرده، اما همواره تأکید داشته که برنامه‌اش صلح‌آمیز است و هیچ قصدی برای تولید بمب اتم نداشته و ندارد. ایران اعلام کرده که حاضر است در قالب توافق، متعهد شود که اورانیوم را تا سطح تسلیحاتی غنی نکند، اما ممنوعیت کامل غنی‌سازی را نخواهد پذیرفت.
ترامپ که اعلام کرده خواهان «سندی بسیار قوی» است، روز چهارشنبه اشاره کرد که مذاکرات کنونی شامل بحث‌هایی درباره بازرسی‌های گسترده‌تر در ایران و نیز برچیدن دست‌کم بخشی از برنامه هسته‌ای این کشور بوده است.
او گفت: من می‌خواهم توافقی بسیار قوی باشد که بتوانیم بازرسان را به آنجا بفرستیم. بتوانیم هر چیزی را که خواستیم برداریم، هر چیزی را که لازم بود منفجر کنیم – اما بدون اینکه کسی کشته شود. مثلاً آزمایشگاهی را منفجر کنیم، اما کسی در آن آزمایشگاه نباشد، نه اینکه همه داخل آزمایشگاه باشند و با هم منفجر شوند.
مقامات دولت ترامپ، از جمله ویتکاف، به‌طور عمومی اعلام کرده‌اند که خط قرمز آمریکا، هرگونه غنی‌سازی از سوی ایران است. با این حال، اظهارات روز چهارشنبه ترامپ نشان داد که ممکن است او به پذیرش غنی‌سازی محدود همراه با حضور بازرسان به عنوان راه‌حلی برای خروج از بن‌بست رضایت دهد.
پیش از این، مقامات آمریکایی همچنین ایده واردات اورانیوم غنی‌شده به ایران – به‌جای تولید آن در داخل – را مطرح کرده بودند؛ موضوعی که تهران بارها رد کرده است.
بر اساس گفته یکی از منابع، گفت‌وگوهای کنونی شامل امکان سرمایه‌گذاری آمریکا در برنامه هسته‌ای ایران و تشکیل کنسرسیومی است – متشکل از کشورهایی از خاورمیانه و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) – تا اورانیوم غنی‌شده برای راکتورهای ایران تولید کند.
اما به گفته یک مقام کاخ سفید، هنوز هیچ توافقی درباره «برنامه هسته‌ای غیرنظامی ایران» حاصل نشده است.
برنامه موشکی ایران نیز در مذاکرات کنونی گنجانده نشده است، اگرچه برخی از مقامات دولت ابتدا خواهان آن بودند. با توجه به پیشرفت مذاکرات، این منابع انتظار ندارند موضوعات بیشتری به مذاکرات اضافه شود. ویتکاف در اوایل ماه می گفت که موضوعات غیربرجامی، «مسائل ثانویه» هستند.
او به خبرگزاری بریتبارت گفت: ما نمی‌خواهیم بحث هسته‌ای را با چیز دیگری قاتی کنیم، چون از نظر ما این مسئله حیاتی است.
پس از مذاکرات رم، دو طرف پیشنهادات جدید را به رهبران کشورهایشان ارائه داده‌اند تا تصمیم‌گیری کنند و قرار است مجدداً و به‌زودی – احتمالاً در خاورمیانه – دیدار کنند.
هدف این است که در دیدار بعدی، توافق کلی‌ای حاصل شود که شاخص‌های مشخصی برای اجرا داشته باشد و منجر به ادامه گفت‌وگوها درباره جزئیات فنی شود؛ موضوعی که مقامات کاخ سفید و منابع آگاه از مذاکرات بر آن تأکید دارند.
ویتکاف و مایکل آنتون، مدیر ستاد برنامه‌ریزی سیاست‌گذاری وزیر امور خارجه آمریکا، رهبری این مذاکرات را بر عهده دارند. همچنین یک تیم فنی نیز آغاز به بررسی جزئیات بیشتر توافق کرده است. با این حال، انتظار می‌رود پس از دستیابی به توافق کلی، این تیم نقش فعال‌تری ایفا کند.
با وجود اینکه ترامپ نوید «اخبار خوب» در آینده نزدیک را داده، روند مذاکرات گاه با دشواری‌هایی همراه بوده است.
در دور چهارم مذاکرات، آمریکا طرحی را به ایران ارائه داد که برخی از خواسته‌های اصلی دولت ترامپ را مشخص می‌کرد. اما به گفته یک منبع آگاه، در یک مقطع، ایده‌ای که به نظر می‌رسید هر دو طرف از آن حمایت می‌کنند، توسط ترامپ رد شد.
و با اینکه ترامپ به طور علنی نسبت به دستیابی به توافق ابراز اطمینان کرده، روز چهارشنبه هشدار داد که وضعیت «ممکن است در هر لحظه تغییر کند – حتی با یک تماس تلفنی.»
انتهای پیام
