به قلم : اسدالله غلامپور
ایران دارای دومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی در جهان است، اما یکی از کشورهایی است که بیشترین میزان فلرینگ گاز را دارد.
در ایران سالانه بعلت فلر گاز طبیعی، حدود ۱۷ میلیارد متر مکعب گاز سوزانده شده و به هوا میرود مقداری که به طور بالقوه می توانست یک سوم نیاز برق کشور را تامین کند در حالیکه نه تنها درآمدی برای کشور ایجاد نمیکند که سالیانه هزینه بالایی نیز بر کشور تحمیل نموده و علاوه بر این، عدم النفع استحصال صحیح آن خود قصه ی دردناک دیگری در کنار ایجاد یکی از مهمترین منابع آلودگی محیط زیست است.
شعله ور شدن گاز تصفیه نشده در میادین نفتی ،ایران اکسید گوگرد تولید میکند و منجر به باران اسیدی و آلودگی محیط زیست میشود باران اسیدی به درختان و پوشش گیاهی آسیب میرساند و همچنین میتواند آبهای زیرزمینی را اسیدی .کند ارقام رسمی نشان می دهد که اگرچه تولید نفت ایران در سال ۲۰۱۹ یک سوم عربستان سعودی بوده است اما در همان سال شش برابر بیشتر از عربستان سعودی گاز شعله ور (فلر) تولید کرده است.
بانک جهانی گزارش می دهد که در سال ۲۰۱۹ ایران نزدیک به ۱۴ میلیارد متر مکعب گاز در فرآیند تولید نفت از دست داده است در حالی که ضرر عربستان سعودی در این مورد حدود ۲.۲ میلیارد متر مکعب بوده است. آمارها نشان میدهد سالیانه در جهان حدود ۱۵۰ میلیارد متر مکعب گاز سوزانده شده و موجب آلایندگی سطح کره زمین می.شود حدود ۷۵ درصد گازهای فلر متعلق به شش کشور است که کشور ایران از جمله آنهاست.
ایران پس از روسیه دومین کشور دارای مشعل گاز سوز در میان کشورهایی است که با این موضوع مواجه هستند و ۱۲.۱ درصد گاز مشعل جهان را ایجاد میکند اما اگر نسبت این میزان گاز مشعل به کل تولید نفت در نظر گرفته شود ایران رتبه اول را به خود اختصاص می دهد؛ بعبارت دیگر ایران کم کارآمدترین کشور در بین شش کشور تولید کننده بیشترین گاز ،فلر است این در حالی است که حجم گاز مشعل شده در ایران ۲۱ برابر بیشتر از عربستان سعودی چهار برابر آمریکا دو برابر روسیه و کمی بیشتر از کل گاز شعله ور شده توسط نیجریه و عراق است.
ایران در سال ۲۰۱۹ به ازای هر بشکه نفت نزدیک به ۱۲ متر مکعب گاز شعله ور ایجاد کرده است در سال ۲۰۱۵ این رقم نزدیک به ۹ متر مکعب و در سال ۲۰۰۸ حدود هفت متر مکعب بود به عبارت دیگر میزان گاز هدر رفته در هر بشکه نفت در ۱۱ سال بیش از ۵۷ درصد افزایش یافته است. در همین بازه زمانی نیجریه موفق شده است این نسبت را به نصف کاهش دهد. اما چرا وضعیت ایران اینگونه است؟ چرا ایران هیچ انگیزه یا) (توانایی برای حل مسئله شعله ور شدن گاز ندارد؟ مرکز پژوهشهای مجلس در گزارش خود درباره این موضوع ترکیبی از عواملی را که معتقد است در این موضوع نقش داشتهاند انتخاب کرده است.
از جمله سهل انگاری و این واقعیت که سرمایه گذاران خارجی در صنعت نفت ایران نقشی ندارند نویسندگان مرکز پژوهشهای مجلس معتقدند ایران» فاقد یک آژانس مستقل و قدرتمند است که بتواند شرکت ملی نفت را از طریق اعمال مجازاتهای لازم پاسخگو .کند علاوه بر این بخش خصوصی نیز نقش مهمی در تولید نفت خام در ایران ندارد و در نتیجه تحریم ها، شرکت های نفتی بین المللی حاضر به سرمایه گذاری در ایران نیستند در ،مجموع عملاً دولت ایران سیستم پیچیده ای ایجاد کرده است که نمی تواند به سرعت به مشکل ایجاد گازهای ،فلر پاسخ دهد مجلس شورای اسلامی این موضوع را مورد بحث و بررسی قرار داده است، اما هیچ قدمی در جهت اعمال تغییرات ساختاری و حل مشکل بر داشته نشده است.
با وجود هدف گذاری برنامه هفتم برای جمع آوری ۹۰ درصد گازهای مشعل عملکرد تحقق یافته بسیار اندک کمتر) از ۱۰ (درصد می.باشد کل سرمایه گذاری لازم برای جمع آوری عمده این گازها کمتر از ۵ میلیارد دلار برآورد میشود که معادل ارزش یک سال سوزانده شدن گازهای مشعل است. بر اساس گزارش بانک ،جهانی در سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ ایران از نظر هدر رفت گاز طبیعی در بین کشورهای نفت خیز جهان رتبه اول را داشته است بر اساس برآورد بانک جهانی طی این سالها حدود ۶.۳ میلیارد مترمکعب به فلرینگ گاز طبیعی در میادین نفت و گاز ایران افزوده شده است.
منبع : مدیریت اقتصاد نفت انرژینفت
انتهای پیام/
